Wereldmuseum
Van krachtbeeld uit Angola tot Sjamanen-ratel uit Canada

5 topstukken uit het Wereldmuseum

Van krachtbeeld uit Angola tot ratel uit Canada. Bekijk hier de vijf topstukken uit het Wereldmuseum.

Krachtbeeld uit Angola

Dit is een krachtbeeld, een nkisi nkondi. Het is afkomstig uit het gebied van de Chiloango-rivier in de Kongo-regio. Een handelaar van de Rotterdamse Nieuwe Afrikaansche Handels-Vennootschap heeft het van daaruit mee naar Rotterdam genomen. 

Met de ‘krachtstof’ die in de baard en het kastje op de buik van de buik zitten, werd een geest uit de onzichtbare wereld van de doden overgehaald zich in het beeld te vestigen. Dan kon de geest door mensen gebruikt worden voor het bekrachtigen van onderlinge afspraken door spijkers in het beeld te slaan. De tientallen spijkers in dit beeld bevestigen dat deze nkondi vaak is gebruikt.

Bekijk dit object in detail op onze collectiesite.

Krachtbeeld

Sjamanen-ratel

Deze sjamanen-ratel werd verzameld door kapitein James Cook tijdens zijn derde reis naar Nootka Sound, aan de Canadese westkust, in 1778. Op één kant is een grote vogel afgebeeld en op de andere kant een menselijk gezicht dat is samengesteld uit vogelkoppen, waaronder een raaf.

De raaf speelt een hoofdrol in de scheppingsmythologie: hij opende de schelp waarin de mensen waren opgesloten en stal de zon voor de mensheid. Het bespelen van ratels begeleidde het dansen. Dit soort ratels spelen in Canada nog steeds een grote rol tijdens reinigingsrituelen en winterceremonies.

Bekijk dit object in detail op onze collectiesite.

Sjamanen-ratel

Kom met Vogelgod

Deze kom is gevonden in een graf. Je ziet de Vogelgod als condor erop afgebeeld. De vleugels, die in tegengestelde richting staan, bestaan uit een hoofd en slangen. De staart is een hoofd met daaronder 'slangenveren', geflankeerd door mensenbenen. Uit de snavel komen banden die in een mensenhoofd eindigen. Dat hij op een manier is afgebeeld waarop hij zich in twee richtingen ‘beweegt’ zou kunnen verwijzen naar de twee bewegingen van de maan. Die komt elke dag iets meer naar het oosten op en beweegt dan naar het westen.

Het patroon bovenlangs van rode en witte slangen is een vruchtbaarheidsmotief. Je hoeft niet goed te kijken om te zien dat de kunstenaar M.C. Escher zich door dit soort Nazca patronen heeft laten inspireren.

Bekijk dit object in detail op onze collectiesite.

Kom

Yamantaka beeld

Yamantaka, de ‘Vernietiger van de Dood’, is een angstaanjagende verschijningsvorm van de Bodhisattva van de Wijsheid, Manjusri genaamd. In deze gedaante heeft hij Yama, de god van het dodenrijk, overwonnen en tot het boeddhisme bekeerd. Met negen hoofden, vierendertig armen en zes benen vertrapt hij mensen, dieren en hindoegoden. Yamantaka is een van de machtigste beschermers van de tantrische leer, het systeem van religieuze teksten, rituelen en gebruiken. 

Yamantaka is afgebeeld in seksuele vereniging met zijn vrouwelijke wederhelft. Hij belichaamt de levenshouding van de yogi die magische krachten bezit, de doodsangst heeft overwonnen en het leven met wijsheid en mededogen onverschrokken tegemoet treedt. Zijn naaktheid symboliseert zijn openheid en absolute vrijheid.

Bekijk dit object in detail op onze collectiesite.

Yamantaka

Verdrag met tugra

Dit verdrag is afgesloten tussen het Osmaanse Rijk en Venetië in 1618. Het bevat de tugra ofwel het officiële monogram van Sultan Osman II (r. 1618-1622). Het verdrag is een nieuwe versie van eerdere verdragen waarin de gevestigde (handels)positie van de Venetianen op Osmaans grondgebied was vastgelegd. Daarmee bevestigt het de handels- en diplomatieke relaties tussen het Osmaanse Rijk en Venetië in de regio.

De rijkelijk versierde tugra bevat de naam van de sultan, zijn vader’s naam, zijn titels en wordt afgesloten met de uitdrukking ‘altijd zegevierend’. Als je goed kijkt, zie je drie hoge verticale lijnen en aan de linkerzijde daarvan twee ovaalvormen (een grote die een kleinere omgeeft). Dat is kenmerkend voor de tugra. Vandaag de dag zie je dit design terug als onderdeel van religie, nostalgie of populaire cultuur op allerlei voorwerpen in en buiten Turkije.

Bekijk dit object in detail op onze collectiesite.

Verdrag