Als het gaat om het koloniale verleden lopen visies uiteen op hoe dit kan worden verbeeld in musea. Welk perspectief, object, beeld en verhaal krijgen een plek en waarom? Vaak gaan discussies hierover ook om complexere vraagstukken of blinde vlekken waarvan we ons niet altijd even bewust zijn.
Een voorbeeld hiervan is de soevereiniteitsoverdracht die ook in Dossier Indië wordt uitgelicht. In december 2019 is het 70 jaar geleden dat Indonesië hiermee volgens de Nederlandse wet onafhankelijk werd. Voor Indonesië is dit 17 augustus 1945 en dus ruim vier jaar eerder. Erkennen van deze datum is vanuit Nederlands perspectief juridisch en politiek problematisch. Ook is deze discussie voor bepaalde (veteranen)groepen en herinneringsgemeenschappen kwetsend. Tegelijk zien kritische stemmen een officiële erkenning als noodzakelijk om te kunnen spreken van (mentale) dekolonisatie. Hoe verhouden musea en instellingen zich tot deze en meer actuele discussies? Welke verbeelding van perspectieven zie jij zoal terug in de tentoonstelling Dossier Indië? Hoe overbruggen we verschillen in visies op hoe dit verleden wordt gerepresenteerd? Kom ook 8 december naar Blinde Vlekken #1 en praat mee. Met o.a. Caroline Drieënhuizen, Feba Sukmana, João Vitalis en fotograaf Stacii Samidin. Met een performance van Robinson Jouwe.
Hoe overbruggen we verschillen in visies op hoe het verleden wordt gerepresenteerd?
Op 8 december organiseert het Wereldmuseum i.s.m. het Indisch Herinneringscentrum Blinde Vlekken. Dit is het eerste programmadeel van een drieluik. Een verdiepende en activerende programmareeks over blinde vlekken, actuele betekenis en inclusieve representatie van koloniaal erfgoed. De tentoonstelling Dossier Indië wordt hierbij ook betrokken.
Dossier Indië - Merdeka
Met Dossier Indië toont het Wereldmuseum Rotterdam de geschiedenis van het gekoloniseerde Indonesië. Acteur en fotograaf Thom Hoffman selecteerde als gastconservator uit de beeldarchieven van diverse erfgoedinstellingen en collecties maar liefst 300 foto’s. Samen met film en persoonlijke verhalen tonen ze een beeld van de koloniale periode tussen 1840 en 1949. Fotograaf Stacii Samidin ging verder dan het jaar 1949. Voor Dossier Indie reisde hij naar Indonesië en ging hier op zoek naar de sporen van de Nederlandse aanwezigheid. Hij stelde voor Dossier Indië de fotoexpo Merdeka (betekent vrijheid/onafhankelijkheid) samen: een persoonlijke reflectie op de koloniale erfenis die hij aantreft in het Indonesië en Nederland van vandaag de dag.
Wat zie je (niet) en waarom?
Tijdens Blinde Vlekken #1 gaan we actief met jou aan de slag! Onder leiding van Caroline Drieënhuizen, Feba Sukmana en João Vitalis onderzoeken wij tijdens de actieve publiekssessies in de tentoonstelling hoe we ons verhouden tot de verbeelding van koloniaal erfgoed. Welke verbeelding van perspectieven zie jij zoal terug in Dossier Indië? Welke blinde vlekken en (onbewuste) stereotypen komen tijdens de publiekssessie naar voren? Hoe overbruggen we verschillen in visies op hoe dit verleden wordt gerepresenteerd? Kom, kijk en praat mee!
Programma
14:00 uur Welkom
14:05 uur Inhoudelijke inleiding
14:35 uur publiekssessie op zaal o.l.v. Caroline Drieënhuizen, Feba Sukmani en João Vitalis. In de publiekssessie worden de themazalen rondom de soevereiniteitsoverdracht en de proklamasi uitgelicht – en de tentoonstelling Merdeka! van Stacii Samidin.
15:20 – 15:30 uur pauze
15:30 uur Debat & dialoog o.l.v. Yomi Hitijahubessy en Justin Waerts
15:55 uur Performance
16:00 uur Borrel
17:00 uur Einde
Yomi Hitijahubessy en Justin Waerts
Yomi Hitijahubessy (Tilburg, 1984) is projectmanager en moderator. Zij volgde de opleiding Moderne Theaterdans aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en werkte in binnen- en buitenland als professioneel danser. Na een blessure, volgde Yomi de opleiding Informatiemanagement en was werkzaam in de educatieve, publieke en culturele sector als projectmanager. In de afgelopen jaren was Yomi naast haar werk coördinator en moderator van onder meer Zwart onder Oranje: een initiatief dat zich actief inzet op het promoten van solidariteit tussen de (voormalig) koloniën van Nederland, in de ‘Oost’ en de ‘West’. Zij is momenteel werkzaam als projectmedewerker bij Free Press Unlimited.
Justin Waerts (Zaanstad, 1979) is schrijver, filosoof en art educator. Hij studeerde aan de Theaterschool Amsterdam en volgde aansluitend een opleiding filosofie aan de Universiteit Antwerpen. Daar ontwikkelde hij een fascinatie voor kunst- en cultuurfilosofie. Na zijn studies was hij verbonden aan het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MHKA) en het Stedelijk Museum Amsterdam, waar hij onder andere het educatief materiaal ontwikkelde en de eindredactie van zaal- en publieksteksten deed. Werkte oa als educator bij het Van Gogh Museum en hoofd educatie bij FOAM. Momenteel werkt hij o.a. voor het project Huizen van Aankomst van het Indisch Herinneringscentrum.
Caroline Drieënhuizen
Caroline Drieënhuizen (Amsterdam, 1983); historicus, universitair docent en gespecialiseerd in de geschiedenis van (koloniaal) Indonesië, materiële cultuur (vooral objecten) en kritische erfgoed- en museumstudies. Schrijft vanuit haar expertise over actuele kwesties, tentoonstellingen en interessante ‘vondsten’ uit archieven en museumcollecties.
Feba Sukmana
Feba Sukmana (Jakarta, 1984) is opgeleid in taal- en literatuurwetenschappen met een specialisatie in Indische letteren en postkoloniale literatuur. Feba’s werk bevindt zich op het snijvlak van taal, journalistiek, gender en literatuur. Zij is oa werkzaam als taaldocent en redacteur van Erasmus Magazine en maakte programma’s bij de Wereldomroep.
João Vitalis
João Vitalis (Alkmaar, 1990) is opgeleid als sociaal historicus en geschiedenisdocent. Joao is hoofd educatie bij Museum Het Schip en rondleider in Het Rijksmuseum. Op beide plekken belicht hij ook de problematische kanten van de geschiedenis van Indonesië en Nederland met als doel bij te dragen aan een meerstemmig verhaal in musea.
Stacii Samidin
Stacii Samidin (Rotterdam, 1987) maakte naam met Societies, een fotoserie over subculturen, waaronder jeugdgroepen en beruchte bendes. Voor het Rijksmuseum maakte hij in 2018 de fototentoonstelling Document Nederland over cafés en hun stamgasten, klanten en kasteleins. Samidin heeft roots in Indonesië en maakte in opdracht van het Wereldmuseum de fotoserie Merdeka, waarvoor hij naar Indonesië reisde. Merdeka is een persoonlijke reflectie op de koloniale erfenis die hij aantreft in het Indonesië en het Nederland van vandaag de dag.
Robinson Jouwe
Robinson Jouwe (25 jaar) is componist, jazzzanger en pianist. Hij is kleinzoon van Papoeavoorman Nicolaas Jouwe. Tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus 2019 zong hij zijn gecomponeerde lied ‘Bird of Paradise’. Dit lied is geïnspireerd op zijn Papua-achtergrond en is een ode aan zijn grootvader die Robinson bij zijn geboorte volgens de traditie een Papuanaam gaf. Dat werd ‘Tiage’ oftewel paradijsvogel.
"Ongeveer twee jaar geleden voelde ik steeds meer de drang om naar Papua te gaan, het land waar mijn vader is geboren. Het voelde alsof ik al die jaren iets had gemist. Twee weken nadat ik dit nummer had geschreven overleed mijn opa en stapte ik in het vliegtuig om hem te begraven in Papua. Het was een verdrietige maar ook prachtige week daar. Ik was thuis."
Tijdens Blinde Vlekken zal Robinson Jouwe een performance geven geïnspireerd op zijn familiegeschiedenis.