Duoyunxuan header
Onderzoeksreis

Geblokdrukte schildering (Shanghai)

Onderzoeksreis China: november, december 2023

Eind 2023 vertrok een team van het Wereldmuseum naar China ter voorbereiding van de tentoonstelling Made in China. Samen met journaliste Cindy Huijgen en fotograaf, cameraman Matjaz Tancic reisden zij van Beijing, naar Jingdezhen, Yixing, Shanghai en tot slot Hongkong. Onderweg spraken ze vele interessante en bevlogen makers en kunstenaars. Ze kwamen terug met een schat aan informatie: interviews, fotomateriaal en objecten. Hier de eerste impressie van een aantal van deze ontmoetingen.

Shanghai reis

Duoyunxuan in Shanghai

In Shanghai brachten we een bezoek aan Duoyunxuan, een atelier waar met behulp van gesneden houtblokken afdrukken van beroemde inktschilderingen worden gemaakt. Het maken van deze ‘geblokdrukte schilderingen’ is voorbehouden aan kunstenaars met een jarenlange ervaring. Er zijn vele handen voor nodig: schilders, houtbloksnijders, zij die de afdrukken maken en tot slot degene die van het werk een rolschildering maken door het te monteren. Voor sommige werken zijn honderden blokken gesneden. De blokdrukken zijn zo goed, dat ze nauwelijks van het origineel te onderscheiden zijn. De techniek, die inmiddels op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed staat, maakt het mogelijk dat kunstwerken niet uitsluitend voor een enkeling of alleen in een museum zichtbaar zijn, maar ook voor een betaalbaar bedrag aan te schaffen zijn.

Het Wereldmuseum beheert ongeveer vijfhonderd geblokdrukte schilderingen die zijn geproduceerd door de Rongbaozhai, een Chinese kalligrafie- en schilder kunststudio met een eeuwenoude traditie (Duoyunxuan was vroeger de Shanghainese afdeling van Rongbaozhai). Deze studio slaagde er als eerste in om op groot formaat schilderingen met houtblokdrukkunst te reproduceren. Een aantal bijzondere werken van deze studio zullen op de tentoonstelling te zien zijn tezamen met de filmopnames die we in het atelier van Duoyunxuan mochten maken.

blokdruk

Het maken van een geblokdrukte schildering

Ambachtslieden analyseren de voorstelling en de stijl van de oorspronkelijke schildering uitvoerig om te bepalen hoeveel blokken ze nodig hebben om alle elementen en kleurschakeringen te reproduceren. Als eerste schildert een ervaren kunstschilder de schildering na.

Blokdruk

Als de schildering klaar is gaan de houtbloksnijders aan het werk met het snijden van de houtblokken.

houtblokken

Het inkten en drukken van de houtblokdrukken is precisie werk.

houtblokdrukken

Als de houtblokschildering klaar is, gaat de monteerder (‘mounter’) aan het werk en bevestigt de schildering op een ondergrond van papier en zijde en monteert hem als traditionele rolschildering.

houtblokschildering
Blokdruk Os

Houtblokdrukkunst

Meer weten over geblokdrukte schilderingen in het Wereldmuseum? Pao-Yi Yang deed onderzoek naar de Rongbaozhai collectie met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Kroese-Duijsters Fonds) en schreef dit artikel  voor het Bulletin van de Vereniging Rembrandt